Επιστημονική Ημερίδα – αφιέρωμα στην Ιερά Μονή Αγκαράθου και Πολυαρχιερατική Θεία Λειτουργία επί τη Εορτή του Αγίου Μελετίου του Πηγά

14 Οκτωβρίου 2019

2 λεπτά ανάγνωσης

Ένα ιδιαιτέρως ενδιαφέρον διήμερο εκδηλώσεων διοργανώθηκε το Σάββατο 12 και την Κυριακή 13 Οκτωβρίου υπό την αιγίδα της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης και της Περιφέρειας Κρήτης, με κέντρο την Ιερά Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου Αγκαράθου. Οι εκδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν εξ αφορμής της ανάδειξης του αγνώστου λαβάρου της Ιεράς Μονής που χρησιμοποιήθηκε κατά την ανακατάληψη του Καστελλίου Τεμένους από τους Βενετούς (1647) και της 350ής Επετείου από την Άλωση της πόλεως του Χάνδακα. Εορτάσθη δε πανηγυρικώς η μνήμη του Αγίου Μελετίου του Πηγά, του Αγκαραθίτη μοναχού, μετέπειτα Πατριάρχου Αλεξανδρείας και τοποτηρητού του Οικουμενικού Θρόνου.

Το Σάββατο 12 Οκτωβρίου πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα του Πολιτιστικού και Συνεδριακού Κέντρου Δήμου Ηρακλείου, παρουσία του Σεβασμ. Αρχιεπισκόπου Κρήτης κ.κ. Ειρηναίου, Επιστημονική Ημερίδα με θέμα: «Η Μονή Αγκαράθου στα χρόνια της Βενετοκρατίας». Στον χαιρετισμό που απηύθυναν κατά την έναρξη του Συνεδρίου ο Σεβασμ. Αρχιεπίσκοπος κ.κ. Ειρηναίος και ο Περιφερειάρχης Κρήτης κ. Σταύρος Αρναουτάκης αναφέρθηκαν στην ιστορικότητα της Ιεράς Μονής Αγκαράθου και άλλων ιστορικών Μονών της Κρήτης, τα οποία χαρακτήρισαν ως άσβεστους φάρους της Ορθοδοξίας, με σημαντική διαχρονική συμβολή στον Πολιτισμό, την Ιστορία, την Παιδεία και στους Εθνικούς Αγώνες για την Ελευθερία.

Ακολούθησαν οι ομιλίες εμπεριστατωμένων επιστημόνων-ερευνητών που φώτισαν όλες τις πτυχές της καθοριστικής επίδρασης της Ιεράς Μονής Αγκαράθου στην διαμόρφωση της Ιστορίας, του Πολιτισμού και της Παιδείας της Κρήτης κατά την βενετική περίοδο. Παρακάτω παρουσιάζονται οι ομιλητές και τα θέματα που ανέπτυξαν:

Χριστόφορος Χαραλαμπάκης, Ομότιμος Καθηγητής Γλωσσολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών: «Ο αγκάραθος και τα φυτωνύμια της Κρήτης».
Εμμανουήλ Χαλκιαδάκης, Διδάκτωρ Ιστορίας Α.Π.Θ., Διδάσκων (Ε.ΔΙ.Π.) στο Πανεπιστήμιο Κρήτης: «Αγκάραθος: το πρώτο τη τάξει μοναστήρι της Κρήτης».
Μαρία Πατραμάνη, Διδάκτωρ Ιστορίας Πανεπιστημίου Κρήτης, Διευθύντρια του Πειραματικού Γενικού Λυκείου Ηρακλείου: «Η Μονή Αγκαράθου τον καιρό του Κρητικού Πολέμου».
Ιωάννης Μαυρομάτης, Ομότιμος Καθηγητής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων: «Η Διαθήκη του Ηγουμένου της Αγκαράθου Μελετίου Καλλονά».
Νικόλαος Ψιλάκης, Συγγραφέας-Δημοσιογράφος: «Η μαρτυρία του τοπίου: Αναζητώντας τη θέση του Αγίου Γεωργίου του Σκαλωτού».
Θεοχάρης Δετοράκης, Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης: «Τα φιλολογικά έργα του Μελετίου Πηγά. Γενικές παρατηρήσεις».
Πασχάλης Κιτρομηλίδης, Ομότιμος Καθηγητής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών: «Ο Κύριλλος Λούκαρις ως εκκλησιαστικός ηγέτης».
Μαρία Κωνσταντουδάκη-Κιτρομηλίδου, Ομότιμη Καθηγήτρια Βυζαντινής Αρχαιολογίας Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών: «Εικόνες και γλυπτά στην Ιερά Μονή Αγκαράθου: η σημασία τους για την τέχνη της Κρήτης της βενετικής περιόδου».
Αναστασία Παπαδία-Λάλα, Ομότιμη Καθηγήτρια του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών: «Η Μονή Αγκαράθου (16ος-17ος αιώνας). Θεσμικές λειτουργίες και κοινωνικές σχέσεις, με βάση βενετικές πηγές».
Νικόλαος Γιγουρτάκης, Αρχαιολόγος, Φιλόλογος, υποψήφιος Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Κρήτης στη Βυζαντινή Αρχαιολογία, Διευθυντής επί τιμή της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Π.Ε. Ηρακλείου: «Το κάστρο του Τεμένους στα χρόνια του Κρητικού Πολέμου».
Έφη Ψιλάκη, Αρχαιολόγος, Επιμελήτρια του Μουσείου Χριστιανικής Τέχνης: «Μία απεικόνιση της Ιεράς Μονής Αγκαράθου σε αργυρό δίσκο του 1765».

Την Κυριακή 13 Οκτωβρίου τελέσθηκε στην Ιερά Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου Αγκαράθου πανηγυρική Πολυαρχιερατική Θεία Λειτουργία επί τη ιερά μνήμη των Αγίων Πατέρων της Ζ΄ Οικουμενικής Συνόδου (787) και του Αγίου Μελετίου του Πηγά, Πατριάρχου Αλεξανδρείας που εκάρη μοναχός στην εν λόγω Ιερά Μονή. Της Θείας Λειτουργίας προέστη ο Σεβασμ. Αρχιεπίσκοπος Κρήτης κ.κ. Ειρηναίος και συλλειτούργησαν οι Σεβασμ. άγιοι Αρχιερείς Πέτρας και Χερρονήσου κ. Γεράσιμος και Μποτσουάνας κ. Γεννάδιος.

Αντί κηρύγματος ανεγνώσθη η Εγκύκλιος της Α.Θ.Π., του Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου που εξεδόθη επί τη Εορτή του Αγίου Μελετίου του Πηγά και την πραγματοποίηση της Επιστημονικής αυτής Ημερίδας – αφιέρωμα στην Ιερά Μονή Αγκαράθου.

Εν συνεχεία απεκαλύφθη η πιθανή αναπαράσταση του αγνώστου έως σήμερον ιστορικού λαβάρου της Ιεράς Μονής, έργο του Αγιογραφείου της Ιεράς Πατριαρχικής και Σταυροπηγιακής Μονής Χρυσοπηγής Χανίων. Το λάβαρο αυτό, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Ιστορικού Αρχείου Κυθήρων, υψώθηκε από τον Ιερομόναχο Μελέτιο Καλλονά και μέλη της οικογενείας του κατά την νικηφόρο για τους Βενετούς, ιστορική Μάχη της Ανακατάληψης του Καστελλίου Τεμένους, το έτος 1647.