Ἐγκύκλιος Σεβ. Μητροπολίτου Πέτρας καί Χερρονήσου κ. Νεκταρίου γιά τήν ἑορτή τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν

 

Ἀγαπητοί μου,

Ὁ Ἰανουάριος, ὁ μήνας τῶν Μεγάλων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας καταστέφεται μέ τήν Ἑορτή τῶν Τριῶν Μεγάλων Φωστήρων τῆς Τρισηλίου Θεότητος, Βασιλείου τοῦ Μεγάλου, Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου καί Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου.

Ἡ ἐπιπλέον αὐτή Ἑορτή τους εἶναι Σύναξη τῆς Ἐκκλησίας γιά νά τιμηθοῦν «ἄνδρες σοφοί καί ἐπιστήμονες καί συνετοί», ὁ Βασίλειος ὁ «ἔνθεος νοῦς», ὁ Γρηγόριος «ἡ θεία φωνή» καί ὁ Χρυσόστομος ὁ «παγκόσμιος λαμπτήρας». Στά πρόσωπά τους τιμοῦνται ὅλοι οἱ Πατέρες, οἱ νέοι αὐτοί Προφῆτες καί Ἀπόστολοι, πού εἶναι τῆς Ἐκκλησίας ἡ βάση, τοῦ Εὐαγγελίου ἡ τελείωση, οἱ στύλοι τῆς Οἰκουμένης.

Οἱ Τρεῖς αὐτοί Διδάσκαλοι εἶναι οἱ κορυφαῖες παρουσίες στήν Οἰκουμενική Ὀρθοδοξία, τά ἀμετάθετα σύμβολα τῆς Ἑλληνορθόδοξης Παιδείας, ὅπως ἔχουν καθιερωθεῖ στό Γένος μας. Εἶναι οἱ ἀνυποχώρητοι μαχητές τῆς ἀλήθειας καί τῆς δικαιοσύνης. Οἱ ὁραματιστές ἑνός καινούριου κόσμου, μίας κοινωνίας μέ ἀρχές, μέ ἀξιοκρατία, μέ ἔπαθλα ἀρετῆς. Γι’ αὐτά ἀγωνίστηκαν, ἀκόμη καί ἐξορίστηκαν.  

Ἑορτή, λοιπόν, τῆς Παιδείας τοῦ Γένους μας, πού κάποτε ἑορταζόταν πανηγυρικά καί ἐπάξια. Στούς καιρούς μας, πού ὅλα διέρχονται κρίση, παρατηροῦμε ὅτι αὐτή ἡ Ἑορτή συνεχῶς ὑποβαθμίζεται, δέν συγκινεῖ ὅλους τούς ἐκπαιδευτικούς, τούς νέους, τήν κοινωνία καί φοβοῦμαι ὅτι κάποτε θά καταργηθεῖ.

Σήμερα, πού καί ἡ Παιδεία κάνει τήν αὐτοκριτική της καί ἀνασυντάσσεται, ἀναζητώντας τόν ἐκσυγχρονισμό καί τήν ποιοτική της ἀναβάθμιση, φρονῶ ὅτι ἐπιβάλλεται ἡ ἀναβάπτισή της στό πνεῦμα, στό ἦθος, στούς ἀγῶνες τῶν Ἁγίων Τριῶν Ἱεραρχῶν. Αὐτό θά τήν βοηθήσει νά ὑπερβεῖ τήν κρίση της, ἀλλά θά βοηθήσει καί τήν Πατρίδα μας, γιατί μέ τήν Παιδεία ξεπερνιοῦνται οἱ κρίσεις. Μάταιος ὁ κόπος πού γίνεται μόνο γιά τά οἰκονομικά μεγέθη. Χωρίς Παιδεία εἶναι καταδικασμένο ἕνα Ἔθνος. Ἡ Παιδεία ἀνύψωσε τή φυλή μας καί ἔκανε τήν Ἑλλάδα οἰκουμενική.

Παρατηροῦμε, μέ ἀγωνία, ὅτι ὅλα τά σύμβολα ξεθωριάζουν καί ὑποτιμοῦνται. Αὐτό συνιστᾶ τήν μεγάλη δοκιμασία τοῦ Γένους μας. Ἡ ὁποιαδήποτε, ὅμως, ὑποτίμηση τῶν πνευματικῶν συμβόλων καί τῶν διαχριστιανικῶν προτύπων τῆς Παιδείας, θέτει σέ κρίση καί ἀμφιβολία τούς προσανατολισμούς, τούς στόχους καί τίς προοπτικές της. Νά ἐρωτήσουμε τούς νέους γιά νά διαπιστώσουμε τήν ἀποτυχία τοῦ ἐκπαιδευτικοῦ συστήματος σήμερα. Αὐτοί, μέ τήν εἰλικρίνεια πού τούς διακρίνει, θά μᾶς ποῦν τήν ἀλήθεια. 

Καί σήμερα, αὐτοί πού πληρώνουν ἀκριβά τήν κρίση εἶναι οἱ νέοι. Χιλιάδες νέα παιδιά ξενιτεύονται γιά νά βροῦν ἐργασία. Παιδιά μέ λαμπρές σπουδές, πού τά σπούδασε ἡ Πατρίδα καί ὅμως αὐτή δέν ἀπολαμβάνει τήν προσφορά τους. Ἄλλοι χαίρονται σ’ αὐτό τό παιδομάζωμα. Τί κρίμα! Πόσος πόνος ὑπάρχει στίς οἰκογένειές τους! Εἶναι δέ ἄθλημα γιά τούς μαθητές ἡ φοίτησή τους στά Σχολεῖα, ὅταν γνωρίζουν ὅτι ὁ ἀγώνας τους εἶναι χωρίς προοπτική ἐργασίας, χωρίς ἐλπίδα. 

Προσωπικά, πιστεύω ὅτι ἡ δοκιμασία τῆς Πατρίδας μας θά παρέλθει σύντομα. Ἐλπίζουμε ὅλοι ὅτι οἱ νέοι, μέ τήν τόλμη καί τήν ἀρετή τους, θά βάλλουν τόν πήχη τῆς Ἑλλάδος ψηλά καί θά νικήσουν. Καί θά δώσουμε στήν Εὐρώπη, στήν Οἰκουμένη, ὅπως καί στό παρελθόν, μαθήματα ἀξιοπρέπειας, ἡρωισμοῦ. Ἡ φυλή μας εἶναι προορισμένη νά ζήσει καί θά ζήσει. Καί ἄλλοτε δοκιμάσαμε πολλές κρίσεις καί γίναμε στόχος τῶν ἰσχυρῶν τῆς γῆς καί βρεθήκαμε πρό τῆς καταστροφῆς. 

Μέ τή βοήθεια τῆς Παιδείας, στά τετρακόσια χρόνια τῆς δουλείας, χωρίς τήν κρατική ὑπόσταση, διατηρήσαμε ἄσβεστη τή φλόγα τῆς φιλογένειας, πού μᾶς ἔφερε τήν παλιγγενεσία τῆς ἐλευθερίας. Ὅ,τι κατορθώσαμε, διαχρονικά, τό πήραμε μέ τῆς καρδιᾶς τό πύρωμα, μέ τό αἷμα, μέ ἀνωτερότητα καί ἀνιδιοτέλεια. Σήμερα ὅμως αὐτό πού κυριαρχεῖ εἶναι ἡ εἰδωλολατρία τοῦ χρήματος. Ἀλλά τά λεφτά ἐκφυλίζουν τούς ἀνθρώπους, οἱ παροχές χωρίς ἀρχές.

Ἀγαπητοί μου, 

Οἱ Τρεῖς Ἱεράρχες ἐπισημαίνουν τήν εὐθύνη μας στήν ἀνατροφή τῶν νέων, τίς ἀρχές πού πρέπει νά διέπουν τήν ἀγωγή, τίς ἀποφάσεις πού πρέπει νά λαμβάνο-νται ἀπό τούς Ἡγέτες, τούς φορεῖς τῆς ἐκπαίδευσης, τῆς κοινωνίας, ἀπ’ αὐτούς πού καθορίζουν τίς κατευθύνσεις καί τούς στόχους τῆς Παιδείας.

Ἡ μόνη Παιδεία πού ἔχει προοπτική εἶναι ἡ φωτιστική καί ἁγιαστική θεανθρώπινη Παιδεία, πού ἀφορᾶ τόν ὅλο ἄνθρωπο, ὡς ψυχοσωματική ὕπαρξη. Εἶναι ἡ Παιδεία πού δέν ἀλλοτριώνει καί δέν παραδίδει τούς νέους στή μανία τῆς στείρας γνώσης καί τῆς πληθωρικῆς πληροφορίας. Ἀντίθετα ἡ Παιδεία πού διασπᾶ τήν ὑπαρξιακή ἑνότητα τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ὄντως «παιδεία», δηλαδή συμφορά καί αὐτή συμβάλλει στήν ἀλλοπρόσαλλη ζωή μέ τίς ποικίλες ἐκτροπές της.

Βίος καί λόγος, νοῦς καί καρδιά, πρέπει νά ἀλληλοπεριχωροῦνται. Καί αὐτό τό ἔχουμε ἀνάγκη, ἰδιαίτερα στούς καιρούς μας, πού βιώνουμε τήν ἀποφορά τῆς ἔκπτωσης καί τά δελεάσματα τῆς ἀλλοτρίωσης, τόν τρόμο τοῦ πνευματικοῦ κενοῦ, πού ὅλο τόν μεγαλώνουν οἱ ἔμποροι τῶν ἰδεῶν.

Μοναδική λοιπόν ἀντίσταση σ’ αὐτήν τήν κρίση, τήν ἐμπορία, εἶναι ἡ μαθητεία στήν παράδοση, στό ἦθος, στό φρόνημα στούς ἀγῶνες τῶν Ἁγίων Τριῶν Ἱεραρχῶν. Ἰδού ὁ ὡραῖος στίβος γιά ὅλους μας, κυρίως γιά τούς νέους.

Παρακαλοῦμε τούς νέους νά μήν πανικοβάλλονται, νά μήν ἀπελπίζονται. Νά ἔχουν στή ζωή τούς ἀρχέτυπα τοῦ ἕλληνος λόγου καί τῆς ἐν Χριστῷ πολιτείας τους, τούς Τρεῖς Ἱεράρχες. Αὐτό τό «συναμφότερον τῆς κατά Θεόν καί κατά κόσμον σοφίας», ἀναδεικνύει τό πρόσωπο κάθε ἀνθρώπου καί τοῦ χαρίζει ἔντονα ζώπυρα ἀρετῆς.

Ἐκφράζουμε τήν πατρική μας ἀγάπη καί τίς ἐγκάρδιες εὐχές μας στούς μαθητές ὅλων τῶν βαθμίδων τῆς Παιδείας τοῦ τόπου μας. Νά ἔχουν πολλές ἀντοχές στόν ἀγώνα τῆς νιότης καί τῆς παιδείας τους.

Ὁφείλουμε νά τούς ζητήσουμε συγγνώμη γιά τήν Ἑλλάδα πού τούς παραδίδουμε. Τούς παρακαλοῦμε νά προετοιμάζονται, ὅσο μποροῦν καλύτερα, γιά νά ἀναλάβουν, ὅταν ἔλθει ἡ ὥρα, μέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ, τίς εὐθύνες τους ἔναντι τῆς ἱστορίας καί τοῦ μέλλοντος τῆς ἀγαπημένης μας Πατρίδας.

 

Μετά πατρικῶν εὐχῶν