Ὁμιλία Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου στήν ἑορτή τοῦ Ἁγίου Νεκταρίου
ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΝ
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΠΕΤΡΑΣ ΚΑΙ ΧΕΡΡΟΝΗΣΟΥ
ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ
Ομιλία στην Εορτή του Αγίου Νεκταρίου
Εορτή του Αγίου Νεκταρίου σήμερα. Του Αγίου της εν Χριστώ αγάπης. «Ω αγάπη, αληθής και βεβαία! Ω αγάπη, της Θείας Εικόνος ομοίωμα! Ω αγάπη, της εμής ψυχής γλυκυτάτη απόλαυσις! Ω αγάπη, της εμής καρδίας Θείον πλήρωμα!»
Αυτός είναι ο Άγιος που τιμούμε. Δικά του τα λόγια. Ο Άγιος της ανόθευτης αγάπης, προς τον Θεό και τον άνθρωπο. Ο Άγιος που εσφράγισε με την ακτινοβόλο παρουσία του όλο τον 20ο αιώνα. Ο Άγιος ο κατάφωτος, που με την ηγιασμένη βιωτή του, τις άγιες συγγραφές του, με τις ιαματικές παρεμβάσεις του, λάμπει στον ουρανό της Εκκλησίας.
Ο Άγιός μας είχε το θεοδώρητο χάρισμα της αγάπης, να προσεγγίζει ακόπως και ευχερώς τον κάθε άνθρωπο. Ευφραινόταν γι’ αυτήν την προσέγγιση, την επεδίωκε και την πραγματοποιούσε είτε με τον προφορικό είτε με το γραπτό λόγο του, κυρίως όμως με την προσωπική του κοινωνία. Διαλεγόταν με εχθρούς και φίλους, αφόπλιζε τους πάντες με την αρετή, την υπομονή και την ταπείνωσή του.
Ο Άγιός μας υπήρξε ο άρτιος του Θεού άνθρωπος. Η αγάπη του στο Θεό δεν είχε όρια και αυτή του χάρισε την άκρα ταπείνωση. Η αγάπη του αυτή εκδηλωνόταν στη ζωή του, ως μακροθυμία, ως καλοσύνη, πνεύμα θυσίας, ως ευεργετική αυστηρότητα και ως διάκριση.
Έγραφε: «Θεός εμοί δόξα, πλούτος και καύχημα. Θεόν, την πηγήν της αγάπης, αγαπώ και επιποθώ… Θεός το γλυκύτατον και ήδιστον υπέρ πράγμα. Ταύτα ομολογώ και πιστεύω και κηρύττω και φθέγγομαι».
Ο Άγιός μας υπήρξε στον επίγειο βίο του στο έπακρο φιλόπτωχος, ελεήμων, ο κληρικός που συμμερίστηκε τα προβλήματα των συνανθρώπων του και φρόντισε, με όσες δυνατότητες είχε, να τους βοηθήσει να τα αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά. Έδειξε αγάπη και προς τη φύση, προς τα λουλούδια της, αφού και σ’ αυτά αποτυπώνεται η ουράνια ομορφιά.
Στο προαύλιο της Εκκλησίας του Αγίου Μάρκου στο Κάιρο, οικοδόμησε 17 οικίσκους για τους φτωχούς. Εννιακόσιοι ορθόδοξοι χριστιανοί στο Κάιρο έγραψαν προς τον Επίσκοπό τους Νεκτάριο: «Αι πολλαί ευεργεσίαι σας προς πάντας τους δεομένους, μαρτυρούσι τας ευγενείς διαθέσεις της αγαθής υμών καρδίας, ήτις εγένετο τοσούτον ευρεία όσον το πλάτος της χριστιανικής αγάπης».
Όταν ήταν διευθυντής στη Ριζάρειο Σχολή, όσα χρήματα έπαιρνε, τα χρησιμοποιούσε με κάθε μυστικότητα για να ενισχύσει άπορους μαθητές, φτωχούς, για την εκτύπωση των βιβλίων του, που τα έδιδε δωρεάν, για τη συντήρηση αργότερα των μοναχών και των φτωχών γονέων τους και την επισκευή του Μοναστηριού της Αίγινας.
Κάποια μέρα εμφανίστηκε στο γραφείο του ένας άγνωστος και του ζητούσε 25 δραχμές, σοβαρό ποσό, για να εξοφλήσει ένα γραμμάτιο. Ο Άγιος του έδωσε τα χρήματα, όλα όσα είχε και στον διαμαρτυρόμενο γραμματέα του, είπε να μην απελπίζεται, γιατί ο Θεός θα οικονομήσει, ως συνήθως, τα πράγματα.
Μια Κυριακή, μετά τη Θεία Λειτουργία, στην Εκκλησία της Χρυσοσπηλιώτισσας, ο Άγιος αντίκρυσε ένα επαρχιώτη Ιερέα, με πολύ φθαρμένο το εξώρασό του. Αμέσως έβγαλε το δικό του και το αντάλλαξε με εκείνο του φτωχού Λευίτη.
Ένας φτωχός, που μόλις είχε βγεί από το νοσοκομείο, κατέφυγε στον Άγιο Νεκτάριο και του ζητούσε χρήματα για να αγοράσει φάρμακα. Ο Άγιος μη έχοντας να του δώσει, του πρόσφερε μια καινούρια φορεσιά εσώρουχα, που του είχαν χαρίσει, ώστε πουλώντας τα, με το αντίτιμό τους να εξυπηρετηθεί.
Στο προσωπικό αρχείο του Μητροπολίτη Ελευθερουπόλεως Σωφρονίου, που βρίσκεται στην Ακαδημία των Αθηνών, βρέθηκε σημείωμα που αναφέρει πως ο Άγιος δεν είχε ρούχα δεύτερα και αναγκαζόταν να μένει στο δωμάτιό του ώσπου να πλυθούν και να στεγνώσουν τα υπάρχοντα.
Ο Άγιος έκανε πράξη το λόγο του Ιερού Χρυσοστόμου: «δια τούτο έδωκεν ημίν ο Θεός μίαν κοινήν κατοικίαν, τον κόσμον. Διά τούτο σκέπει ημάς υπό μίαν κοινήν στέγην, τον ουρανόν. Διά τούτο τρέφει ημάς επί μιάς κοινής τραπέζης, της γής, ίνα αγαπώμεθα ως μέλη μιάς και της αυτής οικογενείας. Πολλά μεν εστί τα χαρακτηρίζοντα τον χριστιανισμόν. Μάλλον δε πάντων και κρείττον απάντων, η προς αλλήλους αγάπη».
Ο Άγιός μας κήρυττε αγάπη προς πάντας. Και προς τους ετερόθρησκους. Γράφει: «Αι δογματικαί διαφοραί ως αναγόμεναι προς μόνον το κεφάλαιον της πίστεως, αφίενται ελεύθερον και απρόσβλητον το της αγάπης κεφάλαιον.
Το δόγμα δεν καταπολεμεί την αγάπην, η δε αγάπη χαρίζεται τω δόγματι, διότι πάντα στέγει, πάντα υπομένει. Η χριστιανική αγάπη εστίν αναλλοίωτος. Η των ετεροδόξων χωλαίνουσα πίστις δεν δύναται να αλλοιώση το προς αυτούς της αγάπης συναίσθημα. Η αγάπη ουδέποτε χάριν δογματικής τινός διαφοράς, πρέπον να θυσιάζηται.
Όπου η αγάπη, εκεί και η αλήθεια. Ο δε ψευδής ζήλος και η πεπλανημένη δόξα εξελέγχονται υπό του φωτός και της αγάπης και αποκρούονται. Τα της πίστεως ζητήματα ουδ’ όλως δέον εστί να μειώσι το της αγάπης συναίσθημα. Οι διδάσκαλοι του μίσους εισί μαθηταί του πονηρού… Ο διδάσκαλος της αγάπης οίος εστίν ο Επίσκοπος δεν δύναται να μην αγαπά. Αδυνατεί δε όλως να μισή, διότι το πλήρωμα της αγάπης εκδιώκει το μίσος».
Πόσο επίκαιροι είναι αυτοί οι λόγοι στους καιρούς μας, που κυριαρχεί φονταμενταλισμός, που γίνονται ιεροί πόλεμοι, που κατηγορείται το Οικουμενικό Πατριαρχείο για τους διαλόγους της αγάπης και της αληθείας, από ζηλωτές, που έχουν τρικυμία εν κρανίω.
Η προς τον πλησίον αγάπη πρέπει να είναι αγάπη αγία και να απορρέει εκ της αγνής εν τω Θεώ πνευματικής ζωής του ανθρώπου, να είναι απεριόριστος, γενική προς πάντας τους ανθρώπους, όλως ανιδιοτελής, διηνεκώς ενεργός υπέρ της σωτηρίας των άλλων, πρόθυμος εις πάσαν θυσίαν, εμπνεομένη υπό θρησκευτικού πνεύματος.
Γράφει ο Άγιος: «Τας προς τον πλησίον ημών σχέσεις και την όλην συμπεριφοράν, δέον εστί να κανονίζει ο ηθικός νόμος, ο επί της αγάπης και της δικαιοσύνης τεθεμελιωμένος. Να εξετάζωμεν δε πάντοτε τι το αγαθόν και ευάρεστον και τέλειον ενώπιον του Θεού, να συντελώμεν εις την ανάπτυξιν του πνεύματος, εις την διάπλασιν της καρδίας και να ενισχύωμεν την σπουδήν προς την αλήθειαν.
Άπασα η προς τους άλλους συμπεριφορά ημών να είναι ειλικρινής, έκφρασις και απαύγασμα της ενδομύχου ημών διαθέσεως. Το ψεύδος είναι ηθική προσβολή κατά του κατ’ εικόνα Θεού πλασθέντος ανθρώπου, προσβάλει την προσωπικότητά του».
Αυτήν την αγάπη εκήρυξε ο Άγιος. Όχι με ψιλά ρήματα, ουδέ με προσρήσεις, αλλά με προστασία και φανέρωση έργων. Χόρτασε φτωχούς, συμπαραστάθηκε σε ασθενείς, στήριξε δοκιμαζόμενους, έκλαιε μετά κλαιόντων και έχαιρε μετά χαιρόντων.
Αυτήν την αγάπη μαρτύρησε με την όλη ζωή του, με το τέλος του, αυτή μαρτυρεί με τα θαύματά του. Γι’ αυτήν έγραψε: «Ω αγάπη του γλυκυτάτου Ιησού σύμβολον. Συ τω πόθω σου τρώσον την εμή καρδίαν, πλήρωσον αυτήν χρηστότητος και αγαθωσύνης, έμπλησον αυτήν αγαλλιάσεως. Συ οικητήριον ταύτην ανάδειξον της χάριτος του παναγίου Πνεύματος. Συ πύρωσον όλην θεία φλογί σου, όπως καταφλέξη τα ταπεινά αυτής πάθη, αγιάση αυτήν και εις άπαυστον ανελκύση υμνωδίαν.
Συ πλήρωσον την καρδίαν μου γλυκασμού της σης αγάπης, όπως τον μόνον γλυκύτατον αγαπώ Ιησούν Χριστόν τον Κύριόν μου και Αυτώ άπαυστον αναπέμπω την υμνωδίαν εξ όλης ψυχής, εξ όλης καρδίας, εξ όλης ισχύος και εξ όλης της διανοίας. Αμήν».
