Ομιλία Κυριακής προ Φώτων
του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Πέτρας και Χερρονήσου κ. Νεκταρίου
Σήμερα είναι Κυριακή προ των Φώτων. Είναι η πρώτη Κυριακή του νέου σωτήριου έτους 2015. Μας αξίωσε η μακροθυμία του Θεού να εισέλθουμε στο νέο έτος.Ναι, αγαπητοί μου, η μακροθυμία του Θεού. Αυτός παρατείνει, όπως ψάλλουμε, φιλάνθρωπα το έλεός Του.
Ζούμε, δηλαδή, γιατί το θέλει ο Θεός. Δικό Του είναι το δώρο της ζωής. Η αγάπη Του, εκ του μη όντος, μας έφερε στο είναι. Αυτή μας κρατάει σ’ αυτόν τον κόσμο. Αυτός είναι, όπως είπε ο Απόστολος Παύλος στους Αθηναίους, «ο διδούς ζωήν και πνοήν κατά πάντα… Εν αυτώ ζώμεν και κινούμεθα και εσμέν».
Και δεν πρέπει να μας απασχολεί πόσα χρόνια θα ζήσουμε, λίγα ή πολλά. Αυτό να το αφήσουμε στο Θεό. Εμείς μόνο να τα αξιοποιούμε, γιατί μπορεί να είναι λίγα και όμως να είναι γεμάτα από τη χάρη Του ή μπορεί να είναι πολλά και να τα καταντούμε σαν τα κούφια καρύδια. Το βλέπουμε αυτό συχνά.
Να παρακαλούμε μάλιστα το Θεό που μας έπλασε και γνωρίζει τα βάθη των καρδιών μας και το ευόλισθο της ζωής μας, με τον ύμνο της Εκκλησίας «τον υπόλοιπον χρόνον της ζωής ημών εν ειρήνη και μετανοία εκτελέσαι».
Αυτή είναι η πιο ωφέλιμη, η πιο αληθινή πρωτοχρονιάτικη ευχή. Αλλά ποιος τολμά να την πει; Οι ευχές μας είναι τετριμμένες, ανούσιες, συμβατικές, γι’ αυτό και κουραστικές. Δεν συμφωνείτε; Με ευχές άλλωστε δεν αλλάζει η ζωή. Θέλει αγώνα, θέλει ειρήνη, θέλει μετάνοια.
Και όταν λέει η Εκκλησία τον υπόλοιπον χρόνο εν ειρήνη εννοεί κυρίως την ειρήνη της ψυχής μας που χαρίζει ευεξία, ευφροσύνη, αισιοδοξία, γιατί χωρίς αυτή υπάρχει ανασφάλεια, άγχος, ακαταστασία.
Και όταν ακόμη προσεύχεται η Εκκλησία να ζήσουμε τον υπόλοιπο χρόνο εν μετανοία τι εννοεί; Να είμαστε έτοιμοι κάθε ώρα και στιγμή γιατί δεν γνωρίζουμε πότε θα έλθει το τέλος μας, αφού έρχεται, όπως μας είπε ο Χριστός,«ως κλέπτης εν νυκτί».
Ό,τι έχουμε να κάνουμε για τη σωτηρία μας, για την μετάνοιά μας, να το κάνουμε τώρα, όχι αύριο, ούτε μεθαύριο. Ιδού νυν καιρός ευπρόσδεκτος. Ιδού νυν ημέρα σωτηρίας. Οι καλές προθέσεις δεν αρκούν. Ο δρόμος προς την κόλαση είναι γεμάτος από καλές προθέσεις. Το αύριο δεν μας ανήκει και δεν έχουμε συμβόλαιο ότι θα ζήσουμε ούτε για μία ώρα ακόμη.
Δεν βλέπετε τι εκπλήξεις έχει η ζωή; Τι μαθαίνουμε, τι πληροφορούμαστε, τι βιώνουμε κάθε τόσο; Έτσι θα φύγουμε και εμείς ξαφνικά. Ρωτήστε τους νεκρούς στα κοιμητήρια να σας πουν για τις εκκρεμότητες που είχαν όλοι και όμως δεν πρόλαβαν να τις τακτοποιήσουν.
Να πιστεύουμε ότι ο βίος μας κάποτε θα τελειώσει. Η ζωή δεν τελειώνει. Γιατί άλλο βίος κι άλλο ζωή. Ο βίος έχει σχέση με την πολιτεία μας και την πορεία μας σ’ αυτόν τον κόσμο, ενώ η ζωή είναι αιώνιος, όπως αθάνατη είναι η ψυχή μας.
Τούτος ο χρόνος που ανέτειλε τι είναι; Θέλετε να σας πω τι είναι; Είναι μία πίστωση που μας δίδει ο Θεός, όπως έδωσε στην άκαρπο συκή. «Άφες αυτήν και τούτο το έτος». Είναι μία προθεσμία, που μας παρέχεται για να εργαστούμε, να μεριμνήσουμε για να έχουμε «καλήν απολογίαν την επί του φοβερού βήματος».
Υπάρχει αγαπητοί μου άλλη ζωή. Έχει στήσει ο Θεός μία ημέρα που θα κρίνει τον κόσμον εν δικαιοσύνη. Αυτό ομολογούμε στο Σύμβολο της Πίστεως και ποθούμε να έλθει γρήγορα.
Μην ακούτε αυτούς που σας λένε ότι αυτά είναι παραμύθια των παπάδων.«Αμήν, αμήν λέγω υμίν». Έρχεται καιρός και γι’ αυτούς, έρχεται μάλλον η αιωνιότητα. Ρωτά στον Άδη ένας κολασμένος τον άλλο. Τι ώρα είναι και του απαντά η αιωνιότητα.
Όσο προσεγγίζουμε το σύνορο της ζωής βλέπουμε διάφανα την αντίπερα όχθη της αιωνιότητος. Να πιστεύετε σ’ αυτήν. Μία και μόνη στιγμή του χρόνου μπορεί να αποβεί σωτήρια ή μοιραία για την σωτηρία του καθενός μας.
Αγαπητοί μου,
Η ροή του χρόνου, για κάθε άνθρωπο, είναι μία μεγάλη περιπέτεια. Ειδικά, μάλιστα στη σύγχρονη εποχή που κινούμαστε με ορίζοντες οικουμενικούς και γεμίζουμε τον χρόνο της ζωής μας με εγκοσμιοκρατική δραστηριότητα, με την ανύψωση του πύργου της τεχνοκρατίας και την διακόσμηση του τόπου που ζούμε με πολλά κιτς, ακαλαίσθητα πράγματα, ο χρόνος έγινε για όλους μας πιο στενός, πιο λίγος, πιο καταπιεστικός, πιο αγχώδης. Είναι σαν βαριά πέτρα που συνθλίβει τη ζωή μας και την εξοντώνει τελικά.
Γι’ αυτό και για πολλούς ο χρόνος είναι ο μεγαλύτερός τους εφιάλτης. Βλέπουν τα σημάδια του πάνω τους και τρομάζουν και προσπαθούν να τα μακιγιάρουν, να χαθούν. Μάταιος όμως ο κόπος. Ο χρόνος είναι πανδαμάτωρ και αφανίζει τα πάντα στο πέρασμά του.
Και τι τελικά θα μείνει; Το σύννεφο της απειλής του μαρασμού ή το φάσμα του θανάτου, κάτω από ένα κυπαρίσσι; Αυτό είναι η ζωή μας, γι’ αυτό ζούμε σ’ αυτόν τον κόσμο; Το νυκτώνει, ξημερώνει το σκοινί μαζώνει, όπως λέει ο λαός μας;
Αν ήταν έτσι τα πράγματα, τότε έπρεπε κάθε πρωτοχρονιά να λέγαμε στο νέο χρόνο τα λόγια που έλεγαν στον Καίσαρα της Ρώμης, αλλάζοντας το όνομα: «Χαίρε ω χρόνε, οι μελλοθάνατοι σε χαιρετούν». Δεν είναι όμως έτσι τα πράγματα.
Δόξα τω Θεώ που μας εκκλησίασε, προσανατόλισε με τη Σάρκωσή Του το νέο χρόνο της ζωή μας, που ένωσε την παρούσα με τη μέλλουσα ζωή, που πήρε Αρχή ως άνθρωπος στη Βηθλεέμ, για να μην έχει ο άνθρωπος τέλος.
Δόξα τω Θεώ, που κάθε στιγμή είναι ένα στίγμα της αιωνιότητας, μία πρόγευσή της. Δόξα τω Θεώ που ζούμε το αιώνιο σήμερα και βλέπουμε, από εδώ ψηλά, από το υπερώο της Εκκλησίας τη ροή του χρόνου μέσα στην απεραντοσύνη της αιωνιότητας.
Έχετε προσέξει ότι η Εκκλησία με τον εορτολογικό κύκλο της, με την λατρεία της κάνει μία σύμπτυξη αιώνων. Φέρει ενώπιον μας το πανόραμα της ιεράς ιστορίας και μας προσκαλεί να το βιώσουμε. Και μας παρακαλεί να μετριάσουμε το βήμα μας για να ζούμε, να ψηλαφούμε το σχέδιο της Οικονομίας του Θεού.
Τι ευλογία είναι αυτό! Να μην δεσμεύεται η όρασή μας στο επαχθές σήμερα, αλλά να αγαλλιάζει όλη την κτίση, να βιώνει την απολυτρωτική ενέργεια της αγάπης του Θεού εν χρόνω.
Έτσι μας δίδεται η κλήση, η αντοχή, να ξεπερνούμε τα όρια του παρόντος κόσμου, να προεκτείνεται η ζωή μας στην απεραντοσύνη της αιώνιας Βασιλείας του Θεού.
Αυτός ο λειτουργικός μας βηματισμός μας χαρίζει εσχατολογική θεώρηση του κόσμου, του χρόνου, μας ανυψώνει από τις αστοχίες, τις μικρότητες της προσωπικής μας ιστορίας, των καθημερινοτήτων, της ιστορίας των μικροτήτων, των ανταγωνισμών και μας μαθαίνει να ιχνηλατούμε τα βήματα του Θεού στη ζωή μας, στον τόπο μας και να οδοιπορούμε με ελπίδα προς την ανοικτή αγκαλιά του Θεού.
Με αυτήν την προοπτική ο χρόνος που μας δίδει ο Θεός γίνεται καιρός, όχι ακαθόριστη χρονική περίοδος ούτε με την έννοια των μετεωρολογικών φαινομένων, αλλά ευκαιρία για μετάνοια, επιστροφή στην αγκαλιά του Θεού.
Αυτός είναι ο καιρός της Εκκλησίας. Άνοιγμα της πύλης της Βασιλείας του Θεού. «Της ευσπλαχνίας την πύλην άνοιξον» φωνάζει ο Ιερεύς όταν παίρνει καιρό για να λειτουργήσει.
Αγαπητοί μου,
Γράφει κάποιος: Έχετε ακούσει την συνηθισμένη φράση πως πρέπει να περιμένουμε κάποτε για να εξυπηρετηθούμε. Μας λέγει ο υπεύθυνος. Έλα λεπτό παρακαλώ. Έχετε ακούσει τη φράση, έφυγε πριν από ένα λεπτό, όταν αναζητούμε κάποιο ή όταν χάνουμε το λεωφορείο, το αεροπλάνο, το καράβι. Και τέλος έχετε ακούσει τη φράση, σε ένα λεπτό χάθηκαν όλα. Γιατί φθάνει ένα λεπτό για να αισθανθούμε ότι χάνεται, καταστρέφεται ολόκληρος ο κόσμος γύρω μας.
Τι αξίζει λοιπόν το ένα λεπτό! Ένα λεπτό χρόνος, ελάχιστος, μόλις το ένα εξηκοστό της ώρας. Και όμως αυτό το λεπτό εν Χριστώ μπορεί να μετατρέψει τη ζωή μας από κόλαση σε παράδεισο, να διώξει την λύπη και να φέρει τη χαρά, να διώξει την απογοήτευση και να φέρει την ελπίδα.
Γιατί, αυτό το ένα λεπτό φθάνει και με το παραπάνω να πούμε ένα Κύριε Ελέησον, ένα δόξα σοι ο Θεός, ένα μνήσθητί μου Κύριε. Αυτό το λεπτό είναι υπεραρκετό να ακούσουμε από τον Χριστό το «Σήμερον μετ’ εμού έση εν τω παραδείσω».
Δηλαδή ένα λεπτό αρκεί για να περάσουμε από τον χρόνο της αμαρτίας, των θλίψεων και των πειρασμών στον καιρό της χάριτος, της αγάπης του Θεού. Ένα λεπτό θα ήθελαν να είχαν όλοι οι νεκροί για να έλεγαν ένα ήμαρτον, αφού«εν τω Άδη ουκ έστιν μετάνοια».
Ας κάνουμε λοιπόν τα λεπτά του χρόνου που μας χαρίζει ο Θεός καιρό, για να αξίζουν, για να θερίζουμε από τώρα και μέσα στις θλίψεις μας "στάχυας εν χαρά αειζωίας".
