Παρουσίαση Λευκώματος Εἰκόνων Κρητικῆς Σχολῆς στήν Ἱερά Μητρόπολη Πέτρας καί Χερρονήσου
τοῦ κ. Θάνου Κορομπύλια
«Ἡμέρα χαρμόσυνος κάi εὐφροσύνης ἀνάπλεως, ἀνατέλλει σήμερον, φαιδρότης δογμάτων γάρ, τῶν ἀληθεστάτων, ἀστράπτει καί λάμπει, ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, κεκοσμημένη ἀναστηλώσεσιν, Εἰκόνων τῶν ἁγίων νῦν, ἐκτυπωμάτων καί λάμψεσι, καί ὁμόνοια γίνεται, τῶν πιστῶν θεοβράβευτος».
Μέ τίς φράσεις αὐτές ἀπό τόν ἐκπαιδευτικό Γιῶργο Μαμάκη ξεκίνησε ἡ ἐκδήλωση τῆς παρουσίασης τοῦ λευκώματος μέ τίς εἰκόνες τῆς Κρητικῆς Σχολῆς, ἔκδοση τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πέτρας καί Χερρονήσου, τό ἀπόγευμα τῆς Κυριακῆς τῆς Ὀρθοδοξίας, στήν αἴθουσα τοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Πνευματικοῦ Κέντρου τῆς Μεγάλης Παναγίας στή Νεάπολη. Ἡ αἴθουσα ἀσφυχτικά γεμάτη ἀπό κόσμο πού μέ ἀπόλυτη προσήλωση καί ἡσυχία ἔδειχνε τόν σεβασμό σέ ὅσα ἰδιαίτερα ἐνδιαφέροντα ἄκουγε γιά τίς μοναδικές αὐτές εἰκόνες τοῦ λευκώματος.
«Οἱ εἰκόνες τῆς συλλογῆς αὐτῆς κάνουν αἰσθητή τήν παρουσία τούς δυναμικά, κρατώντας ἀναλλοίωτη τήν ἁγιογραφική παράδοση στό πέρασμα τῶν αἰώνων, ἀφήνοντάς μας παρακαταθήκη ἀνεπανάληπτα πρότυπα εἰκονογραφίας καί θρησκευτικῆς τέχνης, σέ μία ἐποχή ὅπου ὅλα ἀμφισβητοῦνται καί ὅλα δοκιμάζονται. Συγκροτοῦν ἔτσι ἕνα ἐντυπωσιακό σέ ἀριθμό καί ποιότητα σύνολο. Ὁ κειμηλιακός πλοῦτος πού φυλάσσεται στίς Μονές καί τίς Ἐκκλησίες μας μαζί μέ τά μνημεῖα τῆς ἀρχιτεκτονικῆς καί τοῦ καθημερινοῦ βίου εἶναι τόσο μεγάλος, ὥστε ὁ κάθε προσκυνητής νά μπορεῖ μόνο μέ τούς θησαυρούς αὐτούς νά σχηματίσει μία πλήρη εἰκόνα τῆς ὀρθόδοξης πίστης καί νά προσεγγίσει οὐσιαστικά τήν κρητική φάση τῆς χριστιανικῆς τέχνης καί γενικότερα τοῦ ἑλληνικοῦ πολιτισμοῦ ἀπό τόν 14ο ὡς τόν 17ο αἰώνα.
Ὡστόσο, ὅπως σημειώνει καί στόν πρόλογο τοῦ ὁ Σεβ. Μητροπολίτης μας, ἐκεῖνο πού πρέπει νά ἔχει ὑπόψη τοῦ ὁ προσκυνητής τῶν ἐκκλησιαστικῶν μας μνημείων, δέν εἶναι μόνο ὁ πλοῦτος καί ἡ ποιότητα τῶν κειμηλίων, ἀλλά καί ἡ λειτουργική τους ἰδιότητα. Πρέπει ἐπίσης νά γίνει κατανοητό ὅτι οἱ φορητές εἰκόνες δέν εἶναι μάρτυρες μιᾶς χαμένης αὐτοκρατορίας καί γενικότερα ἐνός κόσμου πού πέρασε, ἀλλά ἡ ζωντανή λειτουργική τέχνη τῆς Ὀρθοδοξίας», εἶπε μεταξύ πολλῶν ἄλλων στήν εἰσαγωγή τοῦ ὁ Διδάσκαλος κ. Γεώργιος Μαμάκης, ὁ ὁποῖος εἶχε μαζί μέ τόν Ἀρχιμανδρίτη π. Τίτο Ταμπακάκη τήν εὐθύνη τοῦ λευκώματος στό ὁποῖο ὁ κ. Δημήτρης Βυτινιώτης ἔκανε τήν μετάφραση στά ἀγγλικά ἐνῶ τήν φωτογράφηση τῶν εἰκόνων ἐπιμελήθηκε ὁ δημοσιογράφος κ. Θάνος Κορομπύλιας.
Στήν συνέχεια χαιρέτησαν τήν ἐκδήλωση, ἡ Νομαρχιακή Σύμβουλος κα Μαρία Μυλωνάκη-Χανιωτάκη ἐκ μέρους τοῦ Νομάρχη Λασιθίου, ὁ Ἀντιδήμαρχος Νεάπολης κ. Ἐμμαν. Ζερβάκης καί ὁ κ. Φράγκος ἐκπρόσωπος τῆς χορηγοῦ Ξενοδοχειακῆς Μονάδας Blue Palace.
Ὁ π. Τίτος Ταμπακάκης στήν συνέχεια ξεκίνησε τήν ὁμιλία του λέγοντας: «Θά ἤθελα νά εὐχαριστήσω τόν Σεβασμιώτατο Γέροντά μου, Μητροπολίτη Πέτρας καί Χερρονήσου κ. Νεκτάριο, πού μοῦ δίδει τό βῆμα αὐτό τῆς Ἐκκλησίας, ἐπ’ εὐκαιρίᾳ τῆς παρουσίασης τῶν Ἱερῶν Εἰκόνων τῆς Κρητικῆς Σχολῆς τῆς Μητροπολιτικῆς μας περιφέρειας, ἡ ὁποία ἐκδήλωση συνδέεται ἄρρηκτα μέ τή σημερινή μεγάλη ἡμέρα, κατά τήν ὁποία ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία διακηρύσσει θριαμβευτικῶς διά τοῦ Συνοδικοῦ της Ὀρθοδοξίας τά ὀρθά πιστεύματά της καί πανηγυρίζει τήν ἀναστήλωση τῶν ἱερῶν Εἰκόνων. Θά προσπαθήσω, κατά τό δυνατόν, νά ἀναλύσω γιατί ἡ ὀρθόδοξη εἰκονογραφία δέν εἶναι τέχνη ἁπλῶς θρησκευτική, ἀλλά καθαρῶς θεολογική…».
Ὁ π. Τίτος παρουσίασε στό ἀκροατήριο τήν Εἰκονομαχική περίοδο, τήν προέλευση τῆς λέξεως Εἰκόνα, τήν εἰκονογραφία ὡς λειτουργική τέχνη, μίλησε γιά τίς εἰκόνες Τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ, Τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου καί τῶν Ἁγίων, γιά τό φῶς στήν Ὀρθόδοξη Εἰκόνα, γιά τήν Ὀρθόδοξη Τριαδολογία καί γιά τό ρῆγμα τῆς εἰκόνα στήν Ἀνατολή καί στήν Δύση.
Ἀμέσως μετά ὁ ἐκπαιδευτικός Γιῶργος Μαμάκης ἔκανε μία σύντομη ἱστορική ἀναδρομή στήν ἁγιογραφική τέχνη, ἡ ὁποία ἐπικεντρώθηκε προοδευτικά σέ μερικά ἀπό τά πιό ἀξιόλογα παραδείγματά της στήν Μητροπολιτική Περιφέρεια Πέτρας καί Χερρονήσου καί κλείνοντας εἶπε: «Ἡ παρουσίαση 23 εἰκόνων τῆς Κρητικῆς Σχολῆς ἀπό τήν ἐπισκοπική περιφέρεια τῆς Ἱερᾶς Μητρόπολις Πέτρας καί Χερρονήσου φιλοδοξεῖ σήμερα νά συμβάλλει στήν γνώση τῆς τέχνης τῶν εἰκόνων ἀνώνυμων τοπικῶν ζωγράφων πού ἀνήκουν στήν Κρητική Σχολή καί στήν ἔκφραση εὐγνωμοσύνης τῆς Ὀρθόδοξης Χριστιανοσύνης σέ ἐκείνους τούς ἀνώνυμους τεχνίτες πού δημιούργησαν καί διατήρησαν σέ τοπικό ἐπίπεδο καί γιά τρεῖς περίπου αἰῶνες ζωντανή τήν λαμπρή ἐκείνη Σχολή. Στόχος εἶναι ἐπίσης, ἡ ἀποκρυπτογράφηση τῆς βαθύτατης σχέσης τοῦ τόπου μας μέ τήν βυζαντινή καλλιτεχνική καί πνευματική παράδοση καθώς καί ἡ κατανόηση τοῦ ἀποτελέσματος καί τῶν ὁρίων τῆς συνάντησής του μέ τόν δυτικό πολιτισμό.»
Τόν λόγο στό κλείσιμο τῆς ἐκδήλωσης πῆρε ὁ Σεβασμιώτατος, ὁ ὁποῖος εὐχαρίστησε ὅσους τήν παρακολούθησαν καί συνέβαλαν στήν δημιουργία τοῦ λευκώματος λέγοντας: «Εὐχαριστοῦμε καί τούς χορηγούς μας καί θέλουμε ὅλη μας αὐτή τήν προσπάθεια νά τήν συνδέσουμε μέ τόν τουρισμό μας καί ὄχι μόνο γιά τά χρήματα. Οἱ ἑπόμενες ἐκδόσεις μας θά ἔχουν καί ἄλλους χορηγούς, τόσο τουριστικούς, τήν αὐτοδιοίκηση, ἀλλά καί ἄλλες ἐπιχειρήσεις. Θέλουμε νά φαίνεται μιά καλή συνεργασία, μία καλή συμπόρευση…». Μίλησε γιά τόν πολιτισμό πού ἡ Κρήτη ἔχει δημιουργήσει, ἐνῶ δέν ἔκρυψε τήν λύπη του γιά τόν τρόπο πού φερόμαστε στά μνημεῖα μας. Τόνισε ὅτι εἶναι κατά τῶν μουσείων καί εἶπε πώς οἱ Εἰκόνες πρέπει νά εἶναι μέσα στίς Ἐκκλησίες καί στά Μοναστήρια, νά λειτουργοῦνται, νά θυμιάζονται, νά βρίσκονται μέσα στούς Ναούς, ἀλλά νά συντηροῦνται ὥστε νά ἀντέξουν στόν χρόνο.
Στήν γεμάτη αἴθουσα βρέθηκαν πολλοί Ἱερεῖς, ὁ Ἀντιδήμαρχος Νεάπολης κ. Σπύρος Συλλιγάρδος, ὁ Δήμαρχος Ἁγίου Νικολάου κ. Δημήτρης Κουνενάκης, ἡ Ἀντινομάρχης κα Μαρία Πρατσίνη, ὁ Λιμενάρχης κ. Γιάννης Μελισσουργάκης, ὁ Πρόεδρος τοῦ Νοσοκομείου Νεαπόλεως κ. Μιχάλης Βοζικάκης, ὁ Πρόεδρος τοῦ Θεραπευτηρίου Χρονίων Παθήσεων κ. Γιῶργος Γαλανάκης, Δημοτικοί καί Νομαρχιακοί σύμβουλοι, ἐκπαιδευτικοί κ.ἄ.